Het heeft weinig zin om een doorwerkverf te testen bij temperaturen boven de 10° Celsius en dus heeft de wedstrijdleiding even moeten wachten op de entree van Koning Winter.Afgelopen zondag 2 december was het eindelijk zover. Vanwege het eerder genoemde plaatsgebrek bestond het publiek uit een nieuwsgierige buurman die na mijn korte uitleg mopperde over de trage droging van Gamma-verf en daarmee onbedoeld het bewijs leverde van de grote verschillen tussen de professionele verf en die van hobbyisten.
Het wedstrijdterrein (foto) is een overdekte carport die aan de tuinzijde (westen) open is. Anderhalve stap verder bevindt zich een tuinvijver met beekloopje waarmee een hoge relatieve luchtvochtigheid gegarandeerd is. De wedstrijdcondities moeten nu eenmaal verre van ideaal zijn. De temperaturen op beide wedstrijddagen schommelen tussen de 6,4° Celsius (overdag) en de 1.3° Celsius. (’s nachts) De relatieve luchtvochtigheid varieert van 60 tot 80 %. De deelnemende proefopstellingen staan op de grens waar de neerslag nog net niet bij kan. De wind heeft vrij spel.
De drie fabrikanten hebben op vrijwillige basis twee afgevaardigden gestuurd: te weten een grondverf en een hoogglanzende aflak. Alle verven zijn getest onder dezelfde condities en op dezelfde ondergrond. In casu onbehandeld meranti. (mét pinholes) Dit meranti wordt als onderdeel van de test gegrond met de eigen grondverf van de deelnemers en wordt onverdund aangebracht. De natte laagdiktes worden nauwgezet gemeten en variëren rond de 70/80 micron.
Vanwege de geringe oppervlakte worden de verven aangebracht met twee gebogen penselen van Progold; de Exclusive 7890-24; één voor de lichte kleur RAL 9001 en één voor de donker groene kleur Q0-05-10. Vòòr het aanbrengen van de verf worden de kwasten zorgvuldig schoon gemaakt.
De test is niet bedoeld voor wetenschappelijk onderzoek Die staan uitgebreid in de kenmerkbladen. De test beoogd een redelijk beeld van de dagelijkse praktijk te geven.
Natte laagdiktes zijn niet exact te meten maar het verschil tussen 70/80 micrometer (mu) en 120 mu wel. Die laatste laagdikte komt vaker voor dan menig schilder zelf denkt en zorgt voor een groot verschil in droging. Meet bijvoorbeeld op demonstratie dagen de laagdiktes op de panelen van de deelnemers en je ziet laagdiktes die kunnen variëren van 40 tot 150 mu. Terwijl de deelnemers er allemaal van overtuigd zijn dat ze de juiste laagdikte hebben aangebracht.
Temperaturen onder de 10° Celsius of daarboven zorgen ook voor verschillen in droogtijd en uitharding en de Relatieve Luchtvochtigheid (de mate van verzadiging van waterdamp in de omringende lucht aangeduid in percentages) doet dat ook. Uit deze test bleek tevens dat temperaturen tussen 0° en 5° en tussen 5° en 10° verschillende resultaten gaf.
De grondverven
Doorwerk-grondverven zijn minstens zo belangrijk maar in de beleving van de schilder komt die soms op het tweede plan. (op demonstratiedagen krijgen de aflakken altijd de meeste aandacht) Onterecht want voor de voortgang van het werk kun je niet zonder een goed drogende grondverf.
Bij onze grondverftest sprong de Sikkens Rubbol Primer Express er al direct met kop en schouders bovenuit. Na twee uur was deze grondverf duimvast droog terwijl de andere twee (Sigma S2U Allure Primer en Wijzonol 4SO primer) nog plakkerig waren. Duimvast droog is iets anders als overschilderbaar maar ramen en deuren kúnnen dicht. Alle drie de primers waren na 16 uur (= één nacht bij 1,3 ° Celsius en 80% RV) goed overschilderbaar. Daarbij moet worden opgemerkt dat Rubbol Primer Express krijtmat is en Sigma Allure Primer en Wijzonol 4SO Primer een zijdeglans hebben. Dit zou de glansgraad van de aflak kunnen beïnvloeden maar als je tussendoor licht schuurt is elke ondergrond weer gelijk. Uit de test kwam naar voren dat alle drie de aflakken na droging een duidelijke bolle glans hadden. De Gloss-units zijn niet gemeten maar dat kan alsnog.
Er is niet getest op hechting door middel van een ruitjesproef of iets dergelijks maar daar was in dit verband geen aanleiding toe.
De hoogglans aflakken:
- Sikkens Rubbol Express High Gloss
- Sigma S2U Gloss
- Wijzonol 4SO Hoogglans
Van alle drie de lakken zijn een lichte en een donkere kleur getest. De drie donkere kleuren drogen gemiddeld iets trager dan de lichte kleuren maar dat is bij zwaar gepigmenteerde verven altijd zo.
Bij de applicatie viel de soepele verwerking van Wijzonol 4SO op. Alle verf heeft de nacht in de originele, gesloten verpakking onder de carport doorgebracht om onder gelijke omstandigheden te kunnen vergelijken. Sigma en Sikkens zijn duidelijk stroperiger maar dat is van korte duur. Eenmaal aangebracht vloeien ze alle drie mooi egaal uit en na een paar minuten kun je redelijk betrouwbaar de natte laagdikte meten.
Het verschil in viscositeit zorgt er wel voor dat de gevoelsmatige beleving van de laagdikte verandert. Bij elke aflak heb ik correcties moeten toepassen om op gelijkwaardige laagdiktes uit te komen.
Opmerkelijk is de geur van Sigma S2U Gloss na opening van het originele blik. Een wat zoetige zoete geur streelt de neusvleugels. Navraag bij de productontwikkeling blijkt dat met de nieuwe bindmiddelen en sikkatieven te maken hebben in combinatie met nieuwe veilige oplosmiddelen.
Waar het in deze test om ging is een beeld te krijgen van de droging van ‘winterverven’ bij temperaturen tussen de 0 en de 10° Celsius.
Op gezag van de waarnemingen bij deze test is met vlag en wimpel geslaagd op het belangrijkste criterium, de droging:
Sikkens Rubbol Express High Gloss!
De jury heeft na lang wikken een wegen besloten tot een Salomonsoordeel: op een gedeelde eervolle tweede plaats zijn geëindigd: Wijzonol 4SO Hoogglans en Sigma S2U Gloss!
In het ‘juryrapport’ staat vermeld dat verschillende omstandigheden, persoonlijke vakkennis en specifieke kennis door merkentrouw van doorslaggevende invloed kunnen zijn. Dit zijn echter onmeetbare factoren maar in de beleving van de schilder kunnen die wel van doorslaggevende betekenis zijn.
Er is op twee dagen getest: zondag 2 december waarbij de gemiddelde dagtemperatuur boven de 5° Celsius lag en op maandag 3 december waar de gemiddelde dagtemperatuur rond de 3° Celsius lag.
Dit wordt specifiek vermeld omdat op de tweede dag de drogingstijden tussen de drie deelnemers nauwelijks waarneembare verschillende vertoonde terwijl op de eerste dag met temperaturen iets boven de 5° Celsius Sikkens Rubbol Express High Gloss duidelijk waarneembaar sneller droogde. Deze waarneming gaf uiteindelijk de doorslag.
Dit onderzoek geeft geen verdere gegevens over de gemeten droogtijden. Per object kunnen die verschillen. Voor empirisch onderzoek tenslotte is het beschrijven van de waarneming voldoende.
Over de uitslag mag in alle toonaarden worden gecorrespondeerd maar de winnaar behoudt de pluim van de jury.
